Tìm hiểu nguyên nhân đau trĩ ngoại và các cách giảm đau hiệu quả

Bệnh trĩ là một trong những vấn đề phổ biến về hậu môn – trực tràng, ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi độ tuổi. Trong đó, trĩ ngoại gây đau đớn nhiều hơn so với trĩ nội do búi trĩ phát triển bên ngoài hậu môn, dễ bị ma sát và viêm nhiễm. Vậy đau trĩ ngoại là gì, nguyên nhân do đâu, triệu chứng nhận biết và cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!

Tổng quan bệnh trĩ – bệnh trĩ ngoại là gì?

Trước khi tìm hiểu về tình trạng đau trĩ ngoại, chúng ta cần biết trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn và sưng do áp lực kéo dài. Trong đó, trĩ ngoại là một trong 3 dạng chính của bệnh trĩ. Cụ thể, trĩ ngoại là tình trạng xảy ra khi các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn và phình ra quá mức tạo thành búi trĩ nằm bên ngoài ống hậu môn. Trĩ ngoại có thể nhìn thấy bằng mắt thường hoặc cảm nhận thông qua các triệu chứng sau:

• Xung quanh rìa hậu môn có cảm giác đau nhói hoặc âm ỉ, đặc biệt là khi đi đại tiện
• Có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy một khối mềm, lồi ra ngoài hậu môn, sờ vào có thể mềm hoặc căng cứng tuỳ tình trạng trĩ nặng hay nhẹ
• Khu vực hậu môn ẩm ướt, dễ ngứa ngáy do búi trĩ làm tăng tiết dịch hậu môn
• Khi đi đại tiện, có thể thấy máu tươi dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt tuỳ mức độ nghiêm trọng của búi trĩ
• Trĩ ngoại dễ hình thành cục máu đông khiến búi trĩ sưng cứng, đau dữ dội cũng như vùng hậu môn bị sưng đỏ, đau khi bị chạm vào

Bệnh trĩ nói chung và trĩ ngoại nói riêng có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào nhưng dễ gặp hơn ở người cao tuổi, người ít vận động hoặc có chế độ ăn uống kém lành mạnh dẫn đến táo bón, tiêu chảy kéo dài.

Đọc thêm: Biến chứng trĩ ngoại: Cẩn thận với 8 biến chứng cực kỳ nguy hiểm

Nguyên nhân khiến búi trĩ ngoại dễ bị sưng đau hơn so với trĩ nội?

So với trĩ nội, tình trạng đau trĩ ngoại diễn ra thường xuyên với mức độ nghiêm trọng hơn do các lý do sau:

Trĩ ngoại nằm ở vùng có nhiều dây thần kinh cảm giác

Đầu tiên, búi trĩ ngoại phát triển tại rìa hậu môn, nơi có nhiều dây thần kinh cảm giác (thần kinh soma), giúp nhận biết cảm giác đau, nóng, lạnh,…Khi búi trĩ ngoại sưng lên hoặc bị tác động khi do đi lại, ngồi lâu, cọ xát với quần áo, các dây thần kinh này sẽ gửi tín hiệu đau mạnh mẽ đến não khiến người bệnh cảm nhận cơn đau trĩ ngoại rõ ràng hơn.

Ngược lại, trĩ nội nằm sâu bên trong ống hậu môn, nơi có rất ít dây thần kinh cảm giác (thần kinh tự chủ). Do đó, trĩ nội giai đoạn đầu thường không gây đau hoặc chỉ gây khó chịu nhẹ.

Trĩ ngoại dễ bị cọ xát và tổn thương

Do vị trí trĩ ngoại nằm ngoài hậu môn nên búi trĩ ngoại liên tục bị cọ xát với quần áo, giấy vệ sinh, khi ngồi hoặc khi vận động. Khi bị cọ xát, niêm mạc trĩ có thể bị xước, viêm loét, gây đau rát kéo dài.

Hơn nữa, khi búi trĩ ngoại bị xước, chảy máu nhưng không được xử lý sớm có thể khiến búi trĩ bị sưng đỏ, nhiễm trùng gây đau đớn hơn. Trong khi đó, trĩ nội nằm trong ống hậu môn, ít bị tác động từ bên ngoài nên khó bị trầy xước hay viêm nhiễm hơn nên ít cảm thấy đau.

Trĩ ngoại hình thành huyết khối

Trĩ ngoại dễ bị tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến hình thành huyết khối (cục máu đông) trong búi trĩ. Khi huyết khối hình thành, búi trĩ sẽ trở nên cứng, căng, sưng to và gây đau nhói liên tục. Huyết khối trĩ ngoại có thể gây đau dữ dội đến mức bệnh nhân không thể ngồi hoặc đi lại bình thường.

Mặc dù trĩ nội cũng có thể bị huyết khối, nhưng vì nằm sâu trong hậu môn, áp lực lên búi trĩ không lớn như trĩ ngoại, nên cơn đau thường không nghiêm trọng bằng.

Sưng viêm làm tăng áp lực lên các mô xung quanh

Khi búi trĩ ngoại sưng lên sẽ gây chèn ép lên các dây thần kinh và mô hậu môn, làm cơn đau trở nên rõ rệt hơn. Ngoài ra, viêm nhiễm búi trĩ cũng có thể kích thích phản ứng phù nề, nóng rát, khiến bệnh nhân cảm thấy đau ngay cả khi không vận động. Vì búi trĩ nằm ngoài hậu môn, quá trình viêm và sưng sẽ gây cảm giác đau nhiều hơn so với trĩ nội, vốn có lớp niêm mạc che chắn tốt hơn.

Dịch nhầy tiết ra từ búi trĩ gây kích ứng hậu môn

Trĩ ngoại thường tiết ra dịch nhầy, làm vùng hậu môn luôn ẩm ướt. Dịch nhầy này có thể kích thích da vùng hậu môn, gây ngứa rát, khó chịu và có thể dẫn đến viêm nhiễm nếu không vệ sinh tốt. Khi bị viêm, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau rát, đặc biệt khi đi vệ sinh hoặc lau chùi hậu môn.

Đọc thêm: [Gỡ rối băn khoăn] Trĩ nội và trĩ ngoại khác nhau như thế nào?

Bật mí các cách giảm đau trĩ ngoại hiệu quả chớ bỏ qua

Tình trạng đau trĩ ngoại nếu kéo dài sẽ rất khó chịu cũng như gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, người bệnh cần tìm hiểu cách giảm đau trĩ ngoại để nhanh chóng lấy lại tự tin trong cuộc sống hàng ngày.

Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm đau trĩ ngoại một cách đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả mà người bệnh có thể tham khảo:

Các biện pháp giảm đau búi trĩ tự nhiên

Với tình trạng trĩ ngoại không quá nghiêm trọng, được phát hiện sớm thì người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp làm giảm đau búi trĩ tại nhà như sau:

• Ngâm hậu môn với nước ấm: Nước ấm giúp giãn nở mạch máu, cải thiện tuần hoàn máu tại vùng hậu môn, giảm sưng viêm và tình trạng tắc nghẽn tĩnh mạch. Nhờ đó giúp giảm nhanh cảm giác đau đớn búi trĩ ngoại bị sưng viêm. Ngoài ra khi kết hợp nước ấm với các loại thảo dược hoặc dùng nước muối ấm còn có tác dụng sát khuẩn, làm sạch hậu môn ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Thay đổi chế độ ăn giúp cải thiện các triệu chứng bệnh trĩ ngoại từ bên trong bao gồm cả cảm giác đau đớn của búi trĩ. Một chế độ ăn uống lành mạnh nhiều chất xơ, uống đủ nước, giàu vitamin cũng như hạn chế các đồ có chứa chất kích thích hay đồ cay nóng sẽ kích thích nhu động ruột hoạt động tốt hơn nhằm ngăn ngừa táo bón – yếu tố làm bệnh trĩ thêm nghiêm trọng
• Tăng cường các hoạt động thể chất: Tăng cường hoạt động thể chất giúp giảm đau búi trĩ ngoại bằng cách cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực lên hậu môn và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, người bệnh nên chú ý chỉ nên vận động với các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ và nên tránh nâng tạ nặng hoặc các bài tập làm tăng áp lực lên bụng khiến búi trĩ có nguy cơ bị sa gây đau đớn hơn

Giảm đau búi trĩ bằng thuốc

Sử dụng thuốc giảm đau trĩ ngoại là một trong những cách nhanh chóng và hiệu quả nhất hiện nay. Tùy vào mức độ đau, sưng viêm và tình trạng búi trĩ, bạn có thể lựa chọn các loại thuốc phù hợp. Dưới đây là một số loại thuốc giảm đau búi trĩ phổ biến mà người bệnh có thể tham khảo:

• Thăng mộc hoa trĩ: là sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh trĩ, đặc biệt hiệu quả trong việc giảm đau do trĩ ngoại. Sản phẩm được bào chế từ các thảo dược thiên nhiên, mang lại giải pháp an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Mỗi viên thăng mộc hoa trĩ có chứa các thành phần thảo dược quý như chỉ xác, hoàng kỳ, diếp cá,…giúp giảm đau, nhuận tràng và tăng co mạch, kháng viêm vô cùng hiệu quả nên thường được dùng để giảm đau búi trĩ. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh có thể sử dụng theo liều lượng 1 viên/lần, 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối
• Thuốc trĩ Pandora SJK dạng bôi: Với các thành phần thảo dược tự nhiên, kết hợp với công nghệ Nano hiện đại như Nano curcumin, tinh dầu tràm trà,…Pandora SJK thật sự là loại thuốc hiệu quả trong giảm đau trĩ ngoại. Các thành phần trong thuốc có khả năng kháng viêm, giảm ngứa và ngăn ngừa nhiễm trùng vô cùng hiệu quả nên giúp giảm nhanh các triệu chứng đau rát, sưng tấy do búi trĩ gây ra.
• Borraginol M: là một loại thuốc được sử dụng chủ yếu trong điều trị bệnh trĩ và các tình trạng liên quan đến hậu môn. Thuốc có tác dụng giảm đau, kháng viêm và cải thiện tình trạng trĩ ngoại sưng đau, ngứa rát. Tương tự các loại thuốc giảm đau trĩ ngoại khác, Borraginol M cũng chứa các thành phần lành tính từ thiên nhiên như Prednisolone, Prednisolone, Vitamin E,…Thuốc được bào chế dưới cả 3 dạng viên đặt hậu môn, viên uống và thuốc bôi nên hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để đạt hiệu quả giảm đau tốt nhất
• Rectostop: Rectostop là một loại kem bôi ngoài da hỗ trợ điều trị bệnh trĩ, giúp giảm đau, chống viêm và bảo vệ vùng hậu môn nên cũng thường được dùng để trị tình trạng đau trĩ ngoại. Rectostop chứa các thành phần có tác dụng bảo vệ và làm dịu vùng hậu môn như oxide kẽm, benzocaine, titanium dioxide,…và đều khá lành tính nên bệnh nhân có thể yên tâm sử dụng
• Viên cao dẻ ngựa: Viên cao dẻ ngựa là một sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược, chủ yếu được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh trĩ, suy giãn tĩnh mạch, đau nhức xương khớp và cải thiện tuần hoàn máu. Trong cao dẻ ngựa có chứa aescin, có tác dụng tăng cường độ bền thành mạch, giảm sưng viêm và cải thiện tuần hoàn máu. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh chỉ nên dùng với liều lượng là 1-2 viên/lần và dùng đều đặn trong vòng vài tháng.

LƯU Ý: Các loại thuốc trị trĩ ngoại kể trên chỉ mang tính tham khảo, nếu đang có hiện tượng sưng đau trĩ ngoại người bệnh nên chủ động thăm khám và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà khi không nắm rõ mức độ nghiêm trọng của búi trĩ, khi ấy rất dễ khiến thuốc không có hiệu quả, búi trĩ sưng đau nghiêm trọng hơn.

Can thiệp thủ thuật ngoại khoa

Với các trường hợp trĩ ngoại sưng to, đau nhức kéo dài hoặc đã hình thành khối huyết thì rất khó giảm đau chỉ với việc dùng thuốc hoặc áp dụng các biện pháp tại nhà. Khi ấy, người bệnh cần thăm khám và có thể phải can thiệp thủ thuật để cắt bỏ búi trĩ. Hiện nay, có một số phương pháp cắt trĩ ngoại mà người bệnh có thể tham khảo dưới đây:

• Phẫu thuật cắt trĩ Milligan-Morgan: là biện pháp cắt trĩ truyền thống nhất sử dụng dao mổ để loại bỏ búi trĩ. Biện pháp này không khâu lại vết mổ nên nếu vệ sinh không đúng cách sẽ rất dễ bị nhiễm trùng. Hơn nữa, thời gian hồi phục của phương pháp này khá dài và khi thực hiện cũng gây đau đớn cho người bệnh nên hiện nay không còn được khuyến khích sử dụng nữa.
• Phương pháp Longo:  là một kỹ thuật cắt trĩ bằng máy khâu vòng, ít đau, ít biến chứng và thời gian phục hồi nhanh hơn so với Milligan – Morgan. Tuy nhiên, chi phí thực hiện của Longo khá cao và nếu không có chế độ sinh hoạt lành mạnh sau cắt trĩ thì rất dễ tái phát.
• Phương pháp HCPT II: là phương pháp cắt trĩ hiện đại top đầu hiện nay sử dụng sóng cao tần để làm đông mạch máu cung cấp cho búi trĩ, sau đó cắt bỏ búi trĩ mà không gây tổn thương vùng xung quanh. Biện pháp này không dùng dao mổ, không gây chảy máu nhiều, giúp giảm đau tối đa so với phương pháp cắt trĩ truyền thống. Nhờ đó mà HCPT II ít gây tổn thương đến cơ vòng hậu môn, hạn chế nguy cơ biến chứng như hẹp hậu môn hay mất kiểm soát đại tiện. Hiện HCPT II đang là phương pháp điều trị đau trĩ ngoại an toàn, hiệu quả nhất hiện nay và đang được cấp phép ứng dụng tại Đa khoa Quốc tế Việt Sing. Vì vậy, nếu có nhu cầu tham khảo thêm về công nghệ này người bệnh có thể đến địa chỉ 193C1 Bà Triệu – Hai Bà Trưng – Hà Nội hoặc liên hệ hotline 0243.9656.999 để được tư vấn chi tiết.

Đọc thêm: Khám trĩ có cần nội soi không? – Khám ở đâu uy tín tại Hà Nội?

Tìm hiểu thêm: Cách ngăn ngừa bệnh trĩ ngoại và hạn chế sưng đau búi trĩ

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh” ngoài việc điều trị đau trĩ ngoại, người bệnh cũng nên chủ động có các biện pháp phòng tránh bệnh trĩ ngoại tứ sớm. Trĩ ngoại chủ yếu hình thành do các thói quen xấu tạo áp lực lên hậu môn nên việc phòng tránh trĩ ngoại cũng khá đơn giản. Người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ ngoại đơn giản, phổ biến dưới đây:

• Cải thiện chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý bởi chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất lớn trong việc giúp cải thiện hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn. Người bệnh cần bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám giúp làm mềm phân, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn qua đường ruột. Uống đủ nước (2-3 lít/ngày) để giúp giữ ẩm cho phân, ngăn ngừa tình trạng phân cứng và khô.
• Duy trì thói quen đi đại tiện đúng cách sẽ giúp giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, ngăn ngừa táo bón và hạn chế nguy cơ viêm nhiễm. Cụ thể, tuyệt đối không rặn mạnh khi đi vệ sinh bởi rặn quá mức sẽ làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, lâu dần gây giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ. Nên đi đại tiện đúng giờ (tốt nhất là vào buổi sáng) giúp cơ thể hình thành phản xạ tự nhiên, tránh tình trạng phân tích tụ lâu ngày, cứng lại và khó đào thải. Bên cạnh đó cũng nên dẹp bỏ thói quen ngồi lâu hàng giờ trong nhà vệ sinh bởi ngồi lâu sẽ làm máu dồn xuống vùng hậu môn, gây áp lực lên tĩnh mạch làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ
• Tăng cường các hoạt động thể chất bởi vận động thường xuyên giúp hạn chế hình thành bệnh trĩ nhờ cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để ngăn ngừa bệnh trĩ chúng ta chỉ nên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như kegel, yoga hoặc đi bộ. Các bài tập nặng như tập tạ, squat sâu, đạp xe lâu,…sẽ làm tăng áp lực lên ổ bụng cũng như các tĩnh mạch hậu môn nên không khuyến khích với bệnh nhân mắc trĩ
• Giữ vệ sinh hậu môn đúng cách cũng là biện pháp khuyến khích áp dụng khi muốn ngăn ngừa bệnh trĩ. Bởi khi hậu môn không được vệ sinh sạch sẽ, vi khuẩn có thể xâm nhập, gây viêm nhiễm và kích thích vùng da nhạy cảm quanh hậu môn. Viêm nhiễm kéo dài có thể làm vùng hậu môn sưng tấy, gây tổn thương tĩnh mạch, làm tăng nguy cơ hình thành búi trĩ. Vì vậy, sau khi đi vệ sinh, nên rửa hậu môn bằng nước sạch hoặc nước ấm thay vì chỉ dùng giấy khô. Bên cạnh đó nên dùng khăn mềm hoặc giấy vệ sinh không có mùi hương để lau nhẹ nhàng và tránh xà phòng có chất tẩy mạnh vì có thể gây kích ứng da.

Đọc thêm: Tiêm xơ trĩ ngoại: Cơ chế hoạt động và quy trình thực hiện từ A – Z

Tóm lại, tình trạng đau trĩ ngoại là triệu chứng vô cùng đặc trưng của bệnh trĩ nhưng đây là tình trạng có thể cải thiện được nhờ các biện pháp đơn giản tại nhà hoặc can thiệp điều trị bằng thuốc, thủ thuật. Vì vậy, khi có dấu hiệu của trĩ ngoại hoặc hiện tượng sưng đau hậu môn, người bệnh hãy nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và thực hiện điều trị theo tư vấn của chuyên gia hoặc liên hệ đến hotline 0243.9656.999 để được đội ngũ tư vấn viên hỗ trợ từ xa nhé!