Trĩ ngoại bị sưng là dấu hiệu cho thấy bệnh trĩ ngoại đã phát triển nặng, có dấu hiệu nhiễm trùng búi trĩ. Lúc này bệnh nhân nên đi thăm khám ngay, tránh để kéo dài gây biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là cảnh báo của bác sĩ chuyên khoa về hiện tượng trĩ ngoại sưng đau, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả chớ nên bỏ qua.
Tổng quan bệnh trĩ ngoại là gì?
Trước khi tìm hiểu về hiện tượng trĩ ngoại bị sưng, cùng điểm qua thông tin về bệnh trĩ ngoại. Là sự hình thành búi trĩ ngoại dưới đường lược, búi trĩ nằm dưới lớp da bên ngoài hậu môn do sự sa giãn sưng phồng quá mức của các đám rối tĩnh mạch hậu môn.
Nhiều người cho rằng, trĩ ngoại tự nhiên phát triển nhưng thực tế lại có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh trĩ. Điển hình như thói quen ngồi quá lâu, rặn khi đại tiện, táo báo mạn tính, người mắc các vấn đề đường ruột, người béo phì thừa cân, phụ nữ khi mang thai và sinh con, đặc thù nghề nghiệp đứng ngồi một chỗ quá lâu…làm gia tăng áp lực lên vùng hậu môn trực tràng khiến tĩnh mạch sa giãn và hình thành trĩ.
Khác với trĩ nội được phân độ thành 4 cấp độ, trĩ ngoại thường được phân chia theo giai đoạn bệnh, cụ thể:
- Giai đoạn 1: Búi trĩ ngoại hình thành bên ngoài hậu môn, có thể quan sát hoặc sờ thấy. Búi trĩ nhỏ bằng hạt đậu, gây cảm giác đau nhẹ ở hậu môn.
- Giai đoạn 2: Búi trĩ phát triển kích thước kèm theo nhiều búi tĩnh mạch ngoằn ngoèo do bắt đầu bị lồi ra khỏi hậu môn. Bệnh nhân thấy đau đớn, chảy máu khi đại tiện, nếu vệ sinh không sạch sẽ rất dễ dẫn đến viêm nhiễm.
- Giai đoạn 3: Búi trĩ sa nghẹt, tắc mạch dẫn đến hiện tượng sưng phồng, đau đớn, chảy máu khi đi đại tiện, cảm giác ngứa ngáy do chảy dịch liên tục.
- Giai đoạn 4: Giai đoạn nặng nhất của trĩ ngoại, búi trĩ có kích thước lớn sưng to, viêm nhiễm thậm chí ngứa ngáy, viêm loét. Bệnh nhân dễ gặp tình trạng trĩ ngoại tắc mạch, hình thành trĩ huyết khối với nguy cơ bị vỡ búi trĩ cao.
Xem thêm: Trĩ ngoại hình ảnh thể hiện tình trạng bệnh qua từng giai đoạn
Nhận biết hiện tượng trĩ ngoại bị sưng
Các bác sĩ hậu môn trực tràng chia sẻ, hiện tượng trĩ ngoại bị sưng chứng tỏ bệnh đã phát triển ở giai đoạn nặng cần sớm được điều trị để tránh các biến chứng xảy ra. Búi trĩ bị sưng gây đau rát hậu môn, việc đại tiện khó khăn do hậu môn bị sa nghẹt.
Đặc biệt, sa búi trĩ sưng đau là tình trạng búi trĩ ngoại bị lồi khỏi hậu môn, phát triển kích thước tạo áp lực chèn ép lên hậu môn dẫn đến hiện tượng sa nghẹt, tắc mạch trĩ huyết khối.
Bệnh nhân thường có cảm giác đau đớn, vướng víu do búi trĩ ngoại sưng đau. Lúc này cần nhanh chóng đi thăm khám để sớm được điều trị khắc phục.
Nguyên nhân trĩ ngoại bị sưng do đâu?
Các bác sĩ cho biết có nhiều nguyên nhân khiến búi trĩ ngoại bị sưng, gây đau đớn cộm vướng và khó chịu cho người bệnh, điển hình do tĩnh mạch trĩ sưng phồng lên và căng ra. Hiện tượng này xuất hiện khi lượng máu lớn dồn về búi trĩ, tạo áp lực khiến búi trĩ sưng to và lồi khỏi hậu môn.
Búi trĩ ngoại phát triển nhanh về kích thước gây tình trạng tắc nghẽn khiến việc đào thải phân ra ngoài khó khăn hơn, nhất là ở những người bị táo bón mạn tính. Việc đi đại tiện gặp khó khăn, rặn mạnh khi đại tiện cũng là nguyên nhân khiến niêm mạc hậu môn tổn thương sưng lên, búi trĩ sa nhanh hơn và nghiêm trọng hơn.
Khi đi đại tiện, búi trĩ sa ra ngoài thường xuyên tiếp xúc với môi trường hậu môn nhiều vi khuẩn. Đây cũng là nguyên nhân khiến búi trĩ ngoại bị sưng to, gây đau đớn kéo dài và có xu hướng ngày càng nặng hơn.
Búi trĩ ngoại phát triển kích thước lớn gây sa nghẹt ống hậu môn, gây cản trở đến quá trình lưu thông máu đến hậu môn và búi trĩ. Khi quá trình tuần hoàn máu bị cản trở khiến búi trĩ càng sưng to.
Ngoài ra, trường hợp bệnh nhân bị trĩ ngoại sưng đau còn có thể do hậu môn bị nhiễm trùng hoại tử. Đây là một biến chứng nguy hiểm của bệnh trĩ nói chung và bệnh trĩ ngoại nói riêng, cần được khắc phục ngay để tránh nguy cơ tiến triển ung thư hậu môn trực tràng.
Xem thêm: Tìm hiểu về hiện tượng trĩ ngoại chảy máu
Trĩ ngoại sưng đau nguy hiểm như thế nào?
Búi trĩ ngoại bị sưng cho thấy tình trạng trĩ ngoại nặng cần sớm được điều trị. Tuy nhiên vì chủ quan nên nhiều người không thăm khám ngay từ đầu, chỉ khi sinh hoạt và sức khỏe bị ảnh hưởng mới lo lắng đi khám đã gặp phải nhiều hệ luỵ đáng tiếc.
- Tắc mạch trĩ ngoại
Các tĩnh mạch trĩ ngoại bị vỡ ra hình thành cục máu đông gây tắc mạch máu búi trĩ, còn gọi là trĩ ngoại huyết khối. Những trường hợp vác đồ nặng, phụ nữ sau sinh, người có thói quen rặn mạnh khi đại tiện…làm gia tăng áp lực tạo điều kiện trĩ ngoại tắc mạch càng nặng hơn. Trĩ huyết khối không được điều trị có thể hình thành màng mỏng dính chặt vào thành hậu môn và có nguy cơ hoại tử cao.
- Sa nghẹt búi trĩ
Búi trĩ ngoại sa ra ngoài không thể nhét vào trong được. Người bệnh có thể bị sa nghẹt một phần hoặc toàn bộ búi trĩ hậu môn gây ra hiện tượng phù nề, sưng tấy, thậm chí có dấu hiệu hoại tử. Khi bị trĩ ngoại sa nghẹt, bệnh nhân thường thấy khó chịu cộm vướng khi đại tiện, chảy máu khi đại tiện với nguy cơ nhiễm trùng cao.
- Bội nhiễm
Mặc dù được vệ sinh hằng ngày nhưng do tiếp xúc với môi trường nhiều vi khuẩn nên bệnh nhân trĩ ngoại vẫn có nguy cơ cao bị bội nhiễm. Nhất là phụ nữ, do hậu môn rất gần cơ quan sinh dục nên vi khuẩn/ nấm ở hậu môn rất dễ tấn công ngược gây viêm nhiễm phụ khoa.
- Ung thư hậu môn trực tràng
Viêm nhiễm hậu môn không sớm được phát hiện có thể phát triển thành các tế bào ung thư ác tính, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe – tính mạng của người bệnh.
Xem thêm: Tìm hiểu rõ về dấu hiệu trĩ ngoại để thăm khám kịp thời
Búi trĩ bị sưng phải làm sao để cải thiện?
Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo, khi búi trĩ ngoại bị sưng đau cần nhanh chóng đi khám chuyên khoa. Căn cứ vào tình trạng bệnh mà các bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả, mang lại kết quả mong muốn và ngăn ngừa tái phát.
1. Thăm khám ngay khi có triệu chứng sưng đau trĩ ngoại
Các bác sĩ khuyến cáo: Bệnh trĩ nói chung cũng như bệnh trĩ ngoại nói riêng nên được thăm khám chuyên khoa càng sớm càng tốt. Việc điều trị bệnh trĩ giai đoạn nhẹ, triệu chứng mới chớm thường đơn giản hơn, hiệu quả cao hơn và nhanh chóng hơn. Búi trĩ còn nhỏ có thể điều trị bằng thuốc, không nên để trĩ ngoại sưng to mới đi thăm khám.
Tuy nhiên, nếu phát hiện tình trạng trĩ ngoại bị sưng, bệnh nhân cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được chỉ định điều trị phù hợp.
2. Cách trị trĩ ngoại bị sưng bằng thuốc chuyên khoa
Trường hợp búi trĩ ngoại sưng nóng, gây đau rát nhưng chưa sa nặng có thể sử dụng thuốc để giảm triệu chứng cấp tính. Tuy vậy, bệnh nhân cũng tuyệt đối không được tự ý mua thuốc hoặc tham khảo đơn thuốc trên mạng về sử dụng.
Thuốc chữa trĩ ngoại chỉ sử dụng khi có chỉ định bác sĩ, sau khi thăm khám và có kết quả chẩn đoán từ bác sĩ chuyên khoa. Một số loại thuốc chữa búi trĩ ngoại sưng đau được sử dụng như:
- Thuốc bôi chứa hydrocortisone: Công dụng giảm sưng búi trĩ, giảm ngứa ngáy khó chịu xung quanh búi trĩ.
- Thuốc bôi chứa lidocaine: Là một thành phần gây tê tại chỗ, khi sử dụng giúp giảm đau nhức ngứa ngáy hậu môn. Thuốc bôi chứa lidocaine thường được kết hợp cùng hydrocortisone giúp tăng hiệu quả giảm viêm, giảm sưng đau búi trĩ.
- Thuốc bôi chứa oxit kẽm và dầu khoáng: Giúp làm mềm niêm mạc hậu môn, giảm tình trạng sưng đau do búi trĩ ngoại gây ra.
- Thuốc chống viêm, giảm đau
- Thuốc làm bền thành mạch: Daflon, Hesmin…
3. Cách trị trĩ ngoại bị sưng bằng ngoại khoa
Các trường hợp trĩ ngoại giai đoạn nặng, trĩ ngoại huyết khối, trĩ tắc mạch sa nghẹt…thường sẽ được chỉ định can thiệp ngoại khoa điều trị. Lúc này, việc sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả, thuốc không giúp loại bỏ búi trĩ ngoại mà chỉ giúp làm chậm quá trình phát triển búi trĩ, giảm sưng viêm tạm thời.
Hiện nay, có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị trĩ ngoại được áp dụng, cụ thể bao gồm:
- Phương pháp Milligan Morgan – Ferguson
Phương pháp cắt trực tiếp từng búi trĩ, sau đó tiến hành khâu buộc cuống búi trĩ. Phương pháp mổ hở kinh điển, có hiệu quả loại bỏ búi trĩ cao tuy nhiên vết mổ lớn, cắt trực tiếp búi trĩ bằng dao kéo phẫu thuật nên thường gây đau đớn kéo dài, nguy cơ biến chứng hậu phẫu cao. Vết thương để hở nên rất dễ nhiễm trùng, chảy máu nếu việc chăm sóc không cẩn thận.
- Phương pháp cắt trĩ Longo
Phương pháp mổ trĩ tiên tiến, sử dụng súng cắt khâu tự động theo nguyên lý kéo búi trĩ trở về vị trí bình thường. Các bác sĩ tiến hành cắt – khâu mạch máu cung cấp dinh dưỡng cho búi trĩ, khi đó búi trĩ bị cắt đi nguồn nuôi sẽ dần dần co nhỏ lại và rụng xuống.
Cắt trĩ Longo thực hiện trên vùng ít dây thần kinh cảm giác ống hậu môn nên ít gây đau đớn, hồi phục nhanh, chỉ cần lưu viện theo dõi từ 2-3 ngày. Tỷ lệ tái phát thấp nhưng chi phí phẫu thuật cao hơn các phương pháp cắt trĩ khác.
- Phương pháp cắt trĩ HCPT II
Phương pháp cắt trĩ tiên tiến nhất hiện nay, dùng sóng điện cao tần nhằm làm đông máu, sau đó sử dụng dao điện cắt trĩ. Sóng điện cao tần sử dụng cắt trĩ có nhiệt độ 70-80 độ C nên không gây nóng quá nên không làm phỏng tổ chức mô lành tính, từ đó ít gây đau hoặc không gây đau. Phương pháp cầm máu rất tốt nên người bệnh không cần nằm viện, quá trình hồi phục cũng nhanh hơn.
Phương pháp được đánh giá là tiến bộ vượt bậc về phương pháp cắt trĩ hiện nay. Phương pháp đòi hỏi cao về tay nghề và chuyên môn bác sĩ thực hiện, do đó bệnh nhân nên lưu ý lựa chọn địa chỉ cắt trĩ uy tín.
- Khâu treo triệt mạch THD
Phương pháp dựa trên hướng dẫn của siêu âm Doppler giúp xác định đúng vị trí động mạch trĩ. Sau đó tiến hành khâu thắt mạch máu chính nuôi dưỡng búi trĩ, búi trĩ bị cắt đứt nguồn nuôi sẽ tự thu nhỏ thể tích. Thủ thuật không tiến hành cắt trực tiếp búi trĩ nên rất an toàn, thực hiện nhanh và đảm bảo được cấu trúc hậu môn sau mổ, chi phí thực hiện khá cao.
4. Cách cải thiện tình trạng trĩ ngoại bị sưng tại nhà
Người bệnh có thể kết hợp các biện pháp giảm sưng đau búi trĩ tại nhà bằng các biện pháp dưới đây:
- Ngâm hậu môn với nước ấm
Nước ấm có công dụng làm sạch hậu môn, thư giãn tinh thần, giúp tăng cường lưu thông máu, giảm sưng búi trĩ.
- Vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau khi đi đại tiện
Nhiều người sau khi đi vệ sinh chủ dùng giấy vệ sinh, với những người mắc bệnh trĩ có thể khiến hậu môn bị ngứa ngáy, kích ứng và dễ bị viêm nhiễm. Khi đó, vi khuẩn có cơ hội tấn công búi trĩ gây sưng đau khó chịu. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo dù không mắc bệnh trĩ bạn vẫn nên thường xuyên vệ sinh hậu môn sạch sẽ thay vì chỉ sử dụng giấy vệ sinh.
- Hạn chế hoạt động gây tăng áp lực lên hậu môn
Khiêng vác vật nặng, rặn mạnh khi đại tiện, đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu…là những hoạt động có thể làm tăng áp lực lên thành mạch hậu môn trực tràng khiến búi trĩ sưng to và nghiêm trọng hơn.
Nếu bị táo bón, hãy bổ sung nhiều rau xanh, uống nhiều nước hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng (hỏi ý kiến bác sĩ). Đồng thời, thường xuyên đứng lên đi lại vận động để kích thích lưu thông máu, hỗ trợ búi trĩ co nhỏ lại.
- Chườm đá
Việc chườm đá lạnh có thể giúp giảm đau tức thì, giúp người bệnh tạm thời không phải chịu cảm giác khó chịu do búi trĩ ngoại sưng đau gây ra.
- Dùng thuốc giảm đau
Người bị sưng đau trĩ ngoại có thể sử dụng thuốc giảm đau (theo chỉ định bác sĩ) để giảm đau tức thì. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ nên cần hết sức chú ý.
- Thoa kem bôi hậu môn
Việc dùng thuốc bôi hậu môn giảm sưng đau búi trĩ cần có sự chỉ định của bác sĩ để tránh việc tự ý sử dụng gây biến chứng nguy hiểm. Một số loại thuốc bôi hậu môn chứa chất kháng viêm, có công dụng giảm đau tại chỗ như Titanoreine, Hemorrhostop, proctosedyl…
- Xông búi trĩ ngoại
Là một biện pháp dân gian sử dụng một số loại lá thiên nhiên như lá tía tô, lá sung, lá kinh giới, rau diếp cá…đun sôi lấy nước và sử dụng để xông hơi hậu môn. Lưu ý nên để nước nguội bớt mới sử dụng vì nếu nước quá nóng có thể gây bỏng hậu môn.
5. Cách giảm sưng búi trĩ ngoại bằng mẹo dân gian
Người bệnh cũng có thể tìm hiểu các mẹo dân gian cải thiện tình trạng búi trĩ ngoại bị sưng tại nhà. Biện pháp này có ưu điểm dễ thực hiện, nguyên liệu dễ tìm và ít gây tác dụng phụ; tuy nhiên hiệu quả chưa được y học chứng minh nên cần hết sức lưu ý.
- Cách giảm sưng trĩ ngoại bằng lá trầu không
Nấu nước lá trầu không, đun sôi khoảng 10 phút đến khi nước chuyển sang màu vàng nhạt thì tắt bếp. Gạn nước ra chậu nhỏ, đợi nước nguội bớt thì sử dụng ngâm hậu môn.
Tiến hành thực hiện 2-3 lần/ ngày, mỗi lần khoảng 15 phút để tinh dầu lá trầu không được hấp thu tối đa giúp se búi trĩ, giảm sưng đau, diệt khuẩn nhờ đặc tính kháng khuẩn mạnh của lá trầu không.
- Cách giảm trĩ ngoại sưng đau bằng lá bỏng
Trong y học cổ truyền, lá bỏng mang công dụng kháng viêm, giảm đau, tiêu thũng. Bạn có thể ăn mỗi sáng và chiều lá bỏng, mỗi lần ăn khoảng 3-4 lá. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp giã lá bỏng và đắp vào hậu môn để qua đêm nhằm mang lại hiệu quả cải thiện tình trạng sưng đau búi trĩ ngoại.
- Búi trĩ sưng to và đau phải làm sao? – Đắp lá diếp cá
Lá diếp cá vị hơi tanh, cay nhẹ có công dụng thanh nhiệt giải độc, sát trùng, giảm đau. Trong y học hiện đại, hoạt chất Isoquercetin trong lá diếp cá có khả năng giúp làm bền thành mạch, từ đó hạn chế tình trạng chảy máu búi trĩ và nguy cơ vỡ búi trĩ.
Lá diếp cá còn chứa hàm lượng chất xơ lớn giúp nhuận tràng, giảm tình trạng táo bón. Bạn có thể dùng một nắm lá diếp cá tươi, giã nát và đắp vào búi trĩ ngoại khoảng 20 phút. Sau đó rửa lại hậu môn bằng nước ấm, thực hiện hàng ngày để đạt được hiệu quả.
Lưu ý: Cách chữa trĩ ngoại bị sưng tại nhà bằng mẹo dân gian chỉ mang tính truyền miệng và chưa được chứng minh khoa học về hiệu quả. Hơn nữa, các biện pháp này thường áp dụng với bệnh trĩ ngoại nhẹ, chưa gây ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh hoạt, với trường hợp trĩ ngoại sưng to viêm nhiễm cần sớm thăm khám chuyên khoa.
Xem thêm: Tìm hiểu về chứng bệnh trĩ ngoại nhẹ mà bạn nên biết
Trên đây, bài viết đã tổng hợp thông tin về nguyên nhân khiến trĩ ngoại bị sưng cũng như các cách điều trị sưng đau trĩ ngoại có thể tham khảo áp dụng. Trong hầu hết trường hợp trĩ ngoại sưng đau cần sớm đi thăm khám chuyên khoa để có phương pháp điều trị phù hợp. Nếu còn vấn đề cần giải đáp, liên hệ sớm nhất về Phòng khám bệnh trĩ với hotline 0243.9656.999 để bác sĩ hỗ trợ tư vấn nhanh chóng – miễn phí.
Trả lời